2.66
Thefouri 1ndici
Titu!ui
V
JJ.
Cap.
lV.·
¡nuqi Con!ilium prouocarct , nullumque non
m,oue;et lapidem , ne Commend.:i:
cmolum.en–tis priuaremr. Cum ergo illa eo cum onere da–
~a
úi:,
cum fpiritualis cotum hoc compleétacur,
o
quandoquidem extraordinarium non dl,\Ir pro-
, bardiligencia explicara prp non admirren¡l:l,C.ó–
menda; li\
e.iceo non dfe in.copfciemiáturum
1
qui cum medio frullraro
defi~ic,
videns cum o–
uibus padcer 'perirc Pallqrem, aur cum Pallo¡e
F.Atio
•ffi-
oues, pro
yÍ\~ fomibuscoxi~a
propiname.
~od
w :'.<XR- .
vkerius,roborari porell ex obligaciohe defenlio–
éúon"!' 4 •-
nis, qure,non modo quoliber f.icienda ell, fed
~j;;~;,,,.
vfc¡ue ad fanguinis elfufionem ce_nandum pro ea¡
vnqe;irma"' equos h&bere debent Commenda•
tarij;
&
cum
illis omnibus hollilirer
inuademi~
bus occurÍ:ere:
e.~go
&
in negocio falutis anima–
marum pro virili eriarn
decerrandum.ldquod
ex
maioritate rationis cónuincitu! ;.quod efrargu–
menrum in iure forriffimum , de quo Euerar,
D11pltx
dus
L9c.o
66.
&alij apud P.Sancium
Lib.8.
de
MA·
infuper ex
~rim:
vij}.J
.'1111m.
2~. Sicu~
& valer argumentum
~;;"~;;.u-
de
~ilite cor~orali
ad
fpirim~l~m,ex
iis, qu::e ad·
,clum Dom, Solorzanus
Lib.
2.
Cap.
1
5.
11,
1
3.
Commm–
Mr"rios
mnpojfo
inCom·
mmd~op
lidishA6i-
lltrt.
11m~mm·
tum
tJdid
tff~'!"i·
Nihil Ah
i/JUtxigi
;r1.u1
,,;...
tut•t•ffi.
e
A
p
V.
I
l
V~
·e
Grauamina .confcientia: in Comrnen-
darariis ex oneribus circa Com–
. mendaros cumularis.
~
6
pLurima e!Te illa poffunr, propter qua:
· .
vitanda iu!Tiab oppidis abirc, in qui-
., bus Commcnda:
fum,
&
in
illi~JJClJ.tiquarñ habitare. Vnde
li
Íecus faciam,veac•ide–
re foler,
~o
quod circa illas viUas aur pra:dia ha–
beant , aut habirarione continua , aut per maio–
rem anni panem, tranfgref(ores legis manifclli[–
fimi comprobanrur. Ex eo pr:elertim quia ha–
hirario'ralis in id tendit,
vt
feruirio Indorum in,
debiro prorfus vranrur. Ita quidem pra:rer iniu–
riam , dum-violentiis opprimunrur, cum onere
compenfationis iuxra rellimationem laboris, vi–
demr etiam iuramemi minime obfcura tranfgreC–
fio, Cum cnim iurent defenfmos fe Indos ; id
certe iurant , quod pr:rcipuam lndorum tran–
quillitatem concernir,
&
ita
a
fo
non vexandos:
a
nullis e11im magis timeri hollilitas potuit,quiim
a
Commendatariis iplis , vndecirca hoc tot le–
ges Regum Catholicorum extant , &
p~opter
duriora hrec experimenta ab oppidis exclufi ,
&.
gubernatio obla9 penitus, cilm Vafallorum do,
minis
foleat'
eorum prrefeétura concedí. Paucis
res illa abfplui potell. luratur defenfio:
&
qui
vexanr non defendunr ; rei ergo funt violari Sa–
cramenti
Par}1110 dtfarlor malrratM en
jM
perfonM
y
haumd,.s.
Sic Refcriptum , de quo
1J11m.
5. Vi–
deanr ergo quomodo hoc-prrellenc, qui feruittis
addiélos renenr. Sidicanr fe non ita cogiroífe,
~um
iurarunr
:
non erunr quidem iuramenri rei
in 'foro anim:i:,(ecus 'in exteriori , quia lex ad
huiufmodi defenfronem , vti ad pr:i:cipuam,vult
dirigi iuramemum, & porerunt vt violarores e–
iufdem puniri Commendx priuarione, vr in Re–
fcripto citaro haberur exprelfum.
r7 Siue ergo in oppidis Commeod:r fine,
in vrbibus vicinis idem prorfus cauendum ell,
ne fcilicec Índebitis feruiriis vrgeancur:
id
pro
cerco llaruendo, Commendaros ni!iil prxier
tri.;
bma debere, & ita ad Ceruitimn nullum perfona–
jepoífe compelli
i
nec plus iuriserga illos habe-:
re, qu:\.m crga Jtrhiopes nondum emptos,
Hi–
fpanos,!ralos , auc Germanos.
~o
certiffirno
fundam~nto
,.ve iniquum,
&
compenfacioni pe-–
-cuni;uia: obnoxium,
ferr
alterius :i:quiualenris
generis; reputandum efi quidquid
~ídem
videa–
tur aduerfari; ve non
lit
opus ad fingulares ferui–
tij modos de[cendilfe,& ita vno generali Refcci–
pto prohibiti, de quo Dom. Solorzanus
Caj.i,4,
1111111.
ro r' licet plurá lint qux de
p~culiaribus
ng~nt apud-eu~dem.
1111n1.
1o3. Sunt ergo lndi
§l!Jib/IJ
veluc
cenfuarij ;
a
quibus prreter reddirus nihil
jimiks
exigí pote!t; aut licue Empbythemx ad fólam
obligad penfionern
:
auc fecus triburarij Regis;
a
quibus nihil p.r-reter tribunimexigiturj nifi for-
1econ1mune bonum fpeciale 9uidquam po.llli-
let; quod ell omnibus com1hune,
&
ita ad id
compelieread folam fupremam eius fpeétat po;
tellatem.
Nori
dicant ergo Commendatarij
In-
dos
elfo
fuos : fui enim nou
fum·¡
licue neque
.
·
~egis
funt,
v~
non
ll~nt
i!, qui in
Hifpa~iii
, aut
~;~~~:~d·
m
alus Corona: regms tnbura ¡iendunt: horno
bb
1
.
CllÍtn
liber nuJJius.efl,
&
Jioc
e{l
effo
liberum
J
<r
A/U,
funt autem lndi liberi iure-pleniffim:c libertatis,
de quo
Tit.r
.1mm.99.
&
feqq.
&
ira
fui iuris
1
&
(-
confequemer nmi alterius , iuxta
s.
Libermmt.
lnj/11111•'
lnflit.
de
verb.
jignifiw
ibi:
Libéromm .tppel!atiálle
cominwtttr, non-ramltm
qui
fum
iN
potef/ate,
fad
011z-
ms
q11i ji1i•i11ris
ftt11t.
""
1
S
Ad prrecauendum autem omne Indos
tl.egi11111
vexandi
~ericuJu~,
Ri;gis PhilippiSecundi piif-
~~
1
7;;
1
m
fimo fane .Refénpto d1lpofirum ve aullo pall:o
!blig•m
ad Parochias lndorum prreíenremur Clerici aut
nead
P•–
Keligiofi Commendatariorum cognati.
z8.
Maij rochi"' l".'
1
597. quod nefci? an
penit~s ?blC~rue~ur.
Vi-
~;;'::,
...
~ern~·
amem
grau~s
elfe <;>bl1g2t10,
q~·~
expe-
d1'1orioiuri>
nennadocecex humfmod1 concurfu mhd
f.rno-
cognati
·
rabile Commendatis polfe reCulme.
~idquid P"fintm~
.
ergo pro obligacionegraui legum afferri
a
Do-
uu,
ll:oribus folét, hic profeéto locum obtiner, de
quo diétum aliquocies, fed pr:eferrim
Tit.
2.
11.
3.
&
quod ad quemcumque gradum cognationis
fpeétat, de quo in Refcripto , non ita accipien-
dum ell, vt de eo delicatiordebeac inquilitio lie-
ri;fed videndum a1! di·éti ve cognatds fogerant; eo'
enim iplo·difcludendi
&
licet in aliquo ob 1110•
ru111 inceg-rit-atem ratio videarur prohibitionis
ccffare, nihilominusdeber illa feruari, qui2 fem·.
per ell periculum,
&
Janguis,
iuxca vulgare pro–
'uerbium, de quo &alibi,
fine igm ftrmt.
Et vt
verc periculum ablit,ell tamen periculum facien-
di in pollerum contra legem ob pr::emiffum e¡¡:-
emplar,
&
quilibet fe
~que
bonum lndorum ze::.
lacorem elfe contendir; ell9ue fane dil!icile ac
~alde
odiofurn , morum difcrimina explornre;
cr\mdebeat id llarc lixum nemini,nifi morum i11-
1egritate conlpicuo,Benelicium elfe lndicum có–
forendum. Nequic ergo dici cellare penirus jn
hoc autillo rationem ltgis, quando nec celfaF
periculum-diétum, ncc potelt Patronus morurn
dilcriminn comprobare. Q!.a: quidern-dofüina
g1auium ell Scriptornm , 'qui varia
exempl~
ad
comprobationem'inducunt,n vic;kri pocell apud
P.Palaum
Tomd r.Traél 3.P1111élo
14.n.13.dequo
&diétum.'fit.5.11:15.&Tit.7.11.18.
.
'
-
CAPY!