-)
De
oMigatione refiitutionú in
Pr1.torihU1;
157
1 .'
it1bctur,co1\llat rcuocari: non ergo hic doéhina
t!oltnn~m
frrlprorum quamplurium
fo
tueri Pr:rtores
poi~
::::•;,~:-
funr, <¡ui de ne9?tiatione Ckri;is
pr?hi~id\
a–
f•Jfrn;Mi.
genrcs,d1ém1e non elle ralem , cum q\n ammaha
etrlir, & mcliora fuéb diuendie ) cum negotiario
rn11c folum accidae, cum res, nulla in iplis falta
rñutarione,vci1dumor. Pr:i:roribus liquidem hon
fofa
ilegori.uio," i<dconrraaus etiam prohiben–
_tur,& ij pr:i:füreim,qui lndis pr:i:iudicari poífunt,
ad quqrum óonum !ex,& iuramcmum indillum
ofdinarur.
rn
11:mli-
1
6
Tandem vendere aliqua lndis in Minc–
tion~ ~./Ji.
ris, aut ali is moldlis operibus laboramibus dilad
JA,
untr4
1
Jo]ut'.OOC¡
eo tamen intuÍCU , Vt CUm fo!uere ne–
mum
¡,_
queanr,in labore perlifiere compellamur: immo–
imnmn.
r1turi pl3ne in e3,quia numquam foluendo fmuri.
Sic alía eífcpo!Tum his limiliaauaririx genimina.
Em1mer.rimim
710/J porefl q11a11m mo.111 wpidiw
'D,.y•lc~-
f«11ia1,
vt ait Diuus Valerianus
bomili31.o.
vbi &
•!"""·
illud ad prxlens infiinmun:
Ftmir
homov11dis voto
quadruplic•nd«pwmi.•,f.Ort4/llrn1ir11m
1
v1 reporttllIT
mmfa/jitareperluri11m.
Sic ille
:-
vt periurij·in Prx–
'A1,.,;1;,
coribus lndicis perftequemis cauffam genuinam•
¡.,,;,;•.
&
:rgnolcamus: cupidirarc:m,inquam,immodicam,
/"""'"· duaÍquadruplicanda pecunia cont<!ndirur, qu:i:•
pro oHicij foif.-in'adeprione
luffrag~ta
efi; aue
ea
qu:E
ad contrnéh1s cxeonirur'
&
non quadrupli-–
ori ranrum folet', íed exorbiranrius augeri. Sed
va: illis , qulous pecunia, hon lniqualcmcumque
datnnariontfnfutura, ve illa dequa D.Pétrus
Aél.
8.v.20.
íed ín
qu:tdnuplicaram ~
&
quadruplica–
d
maiorenl\ :ír-Deus Parermiíericordiarum efi.
s¡c credo: íed ho.run)
ime~itus
non.elfe ralis
(,.
lt't, vfde éó'fUmfalute fohqum Ípe1 fundamen–
rum habearrfús db refiirutionis rarimem , de
qua ello
'
·
'
C "A P V T
11
f.
Qualis reíl:i.tmioois obligario ex pra:cc–
denti bus capitibus oriaru.r.
.
d
¡
f
'11.tftit;Ui•-
1
7
e
Ertliliina iuris regula Hlaefi
;'pecw11m
""
rtgu/A
11011 dimiui111r, 11ifiref/it11a111r abla111m;
irnft•ia-
quarra
l1Jfaxro,
éuili~
rationem 0:,T·hómas lucu–
•1"'·
•
ltnrer reddit,
3'.patte,q.63.art.
s
.4d
'3.
ex
eo quod,'
D.Thom.
refti~1w~
malf.•bl•t• prPximi1,
&
f~ti6[aee!t
de i11i11-•
"!~
11/am
,
ef/ cefJdre
il
peua11do ·:
~"'ª
hoe 1pf11m
q11üd·
Cur fine
es1 .derinere alie111J, •&proximum 'hefill>t non placare
·~m'."'.ione
ef1
pruat11m.
.oiuxra
hxa
ergo r'1g11!. 'Pra:éliél:a de•
Jimuu
••-
currir , in·¡lala_tm, foris,,compltis,.d0mibus
;" &>
;;;,;;!,"·
w11clauibus'irñs;
g·~a11di?ribi1s debe~ai;apud
In-
dias
charalle~r~us-emran.
•Sed.modo cum
Pr:i:~
toribus ag.iift[Js
ÚJ
uo~udix:ordibui;¡vbi~pra:fotam
. ", i:egulam
AuGtotl1~nlr.
:i: conli:ripfir ,.:ea.m
~
ia.bo'lus.conatt¡r
a~~dere
.
corrarn.pr:c
:il11~1peciah,
ve
· videmes no'1\
1
vi'd'eánr , & audicnres n01r inrelli-·
gane;
&
Ge
nihil
&ffoi~aris
bendici0 C?'nli:qunrJ–
tur. Sciantergo,
frfalutls animal cur:im óo'n
¡¡a:-·
nirus.abiecernm,
refiicuendmn.ab
ei~
1
quc;id
iniu–
fie.confiiteri'tvforp-a1um; licm
&
retimrienda pa•:
riter damna, qua: mileris indigenis,
~
forte,aliis
í'
vrfrequenter accidic,inrulerunt: fciane equidem,
ira
ut
le ícire opere ipfo !ignificcnt
:
quod pau–
cornm crit , quorum rerigcrit Den. corda ; ve
fcriptura loguimr. Sciant &qui officia ita
aqid~
'
Thefarrrilr.dici Tom.I.
arripiunt
1
vt pondus exhorreanr
1
cui
li
ht1meros
füppoCuerint, cum gemitibus efi perpetuis íufii–
nendum. Ye ergo circa pra:dilla capira, quod
efi communi Dollorum foníu firmarum , pro–
fcramus , eodtm procedentes ordine. Circa
Primum
r8
Dico prim&: ex pr:i:difra vini vendirio-
Af{mio
1.
ne obligario refiirutionis
iníur~it,
juxta valorem ,;,,.
~·flí
jufinm regulanda, nec fupremum
r
neque infi-
'""~ne
P••
mu'.",
íed .mcdium1
~ia
ver.o reftitutro .fieri
e~- ;¿~;;:'.(,._
alte nequ1t,
~um
empeores 1gf!oréntur
111
pam-
cimd.,n.
culari: ea efi circa hoc adhibenda regula, quam
fcriptores tradunt, vt ícilicer communirati refü-
cuarur id, quod communitati deberi confiar, pro
quo modus conueniens exquirendus. Sic ex Ca–
ierano,P.Molina ,.& P. Leffio.nadir Diana
Partt
1 1.
Trac"lat. 6. Refo/.
~8.
qui diniqenda imer om-
nes dicunr : no'n ramen in hoc caíu id conue-
nienter fieri poeefi ,quod fuciendum
ii
T aberna-
riis Dollores tradunt, vt ícilicet la:lionem paff19
IÜpereffiJentem meníuram tribuanr víque ad ve-.
rolimilem proporrionem. Pro quo P. Molin'.l
Di[p111.
745.
n11m+
& alij, quos adducir Diana
Parre
4.
1ra[lat.
4.
Refo/111.
46. neque énimnoua
taberna infiiruenda efi,aut vinum lndisabundan•
tiusrribuendum. Mclius ergo fiecaliis.alimemo-
rum generibus ipforum genio accommodatis,
fi-·
ue eorum hoípitalibus, Eccleliis , Communiraei-
bus, aut aliis piis operibus, iuxta ea, qua! ctadif!
Dom.Solorzanus
Lib,2.
Cap.24.
11.1
17.
&
Fet•
din.andus Zurita in
E11!/Jiridio b1dico, qu-efl.
7.
Pro–
po{ir.2.vbi
ait expendi.poíle in alendo Pr:rdicato-
re.
~ia
vero refiirurio hrec non potcfi nifi in-
Com;.¡.–
certÍS perfoni.s fieri , & circa quamiratem lingulis
1
~;.·
111
1
debiram incertirudo exrat omnímoda, videri ali-.
P•;i'·
cuí po!fee locum·effccompoliiioni iuxta dofrri-
nam aliquQ'rum , ·quos dofriílimorum nomine
cieat Nauarra•Lib.4.
Cap.1.. 11.69.
pro quo &do-
.dum Magitbrum Dominicanum add1.1cit Diana
fi1pr~,qui
& non
elle
improb
aoile oxifiimat: quia
llanee eaincertieudine,porefi refütur.io fieri pau–
~ibus:
quod ct'1in accidir, locusefi compolitio-'
nÍ)'.\ft
communir~r
li'.ribenres a!fcrunt,
1
9
Efi aurem pro
fundanda1¡írob~bilitate
1
Ex Bulk
Bullre'iplius compolirionis auéloriras, ih qua
Ge!
~nm
de•
dicimr : & efi"'Cafos
1
8.
Imp,fialguno ha vendido
""'""·
'
vl»o ag,114Joporp'11ro,omedidoconf•lf4 medida:
O
vbim.
vmdido otr4
(Ojli
.t!g,Jmi
con mmurespefos omedid.u,
3-VMliido Vllt coj• pur otra,
s
mqelaáo, ope(ado,o mal
lrlldido, 110
r~bimdo
,)
quim
Jt
vbi¡rt vendido
,fe
pueda
1TJ111po11er.
Sit Bulla iuxta Commilfarij explicatio-
11em ' vnde Íta'éeneeexprdse
P.
Mendus
DifPut.
34.
Cap.20.
nam licerdicatur id tanrum procedc-
~c,
quando ignorantur empeores ; vere cenfen-
tur lgnorari , cUm camUm in communi eorum
h'abtrur noriria
:
non poterat liquidem Com-
miílarim ignorare tabernarium vendentem in
oppido aliquo probc ícire oppidanis fodebere
quibus vendi conÍtleuir..:-
e~
aurem foientia igno-
ru1¡tia repuraturfob.confulionem
1
qu:éeriam pee
pr:i:cones¡
&
crdulones vocaris, noncpoll'et tolli¡
&eriamfi polfer ,,,ad1id1non..i:e11eri baue.adnorae
P'.
I::eílius
Lib.
i..
Cap.
14.
n11m.
3¡,
Bene verum
61•"
0
6[¡.
en
in oppidis lndornm id eífe fucilius ob eorum
¡;,;,
9 ,,,.
part1iiarem: fed•adhul'.
in~ertirudo
relinquirur, ''.""; ,,._
vf. lioet fuciendam illis refiimtionem
Gr
mihi cer-
dt1om,
tumr!iue compofitronii fubliüie; .oppofirum
r~·
Y 3
men