'lbe(auri lndiá 'T
itulus
/?
.Cap.XXJf7.
C A P V T
XXI V.
De monopolio niuis ,
&
Regio inde
compendio.
Monopoliií
189 QVomodo il!ud Limre fuerit con-
,,,H,.
"''
llirumm refrrc
D.
Elcalona
Lib.
2
p•Jl•
con·
.
Parte
2.
Cap.
22.
&
potuiíle
a
Re-
J!imi.
ge id 6eri, qu:dluol:\ ex co accc-
pril penfio1)e, ex m¡1 ltorum dolhina
circ~
hu–
jutinodi rerum genera poreíl comprobal'I. Et
videri porell P. Leffius
Lib.
2.
Cap.
21.
m1111.1
48.
vbi ad propofirum noílrum ait tune licirum mo–
nopolium fururum , quaodo alicer rem , circa
c¡uam verfotur, nema li1fliciemi copi3 vcllec in–
uehere ob fumprus, quos uon facilc pornric re–
cuperare. Id'enim in calu noílro accidir : i11gens
cnim niuis copia nece!faria eíl ad tarisfuciendum
ciuium deíiderio , rcmporibus a:ílu infenGs , de
qua non poífrr haberi lecumas , nifi monopolio
auélorirare Regiiiconílirnro : cum
videa~us,
eo
~riam
exranre,
defe~us
aliquos acciderc, c¡uos
moklli11imos ciues experiuntur ; non obílanre
ami11ionegrandis lucri,
&
non leuis prenx con–
uemibnalis incurlu.
Difliculuu
190
Videtur aurem circa hoc fpecialis e–
ipuialu
"'
mergere cjifficulrns ex eo quod , licet ad mono–
::t,~;,;,'- poli~1m inducendu.~ congn.1~
ratio
~t, qu~m a~cui ifla
efl
dux1mus, de copia fic mchus prou
da
Re~publ~pmfi• c.n-
ere :
~'"?olumenrum
tamen in
·~iufdem
Re1pubh–
jign.ia.
ex
vnhrarem conuerrendum v1detur, quando ex
eo Rex nulli fpeciali neceffirnci comperirnr oc–
currere : pro qua penfionem· poífe ramum
ex!–
ge~e,
ctlm monopolia concedir, Doél:ores ind1-
•
canr, vt videri poreíl apud P. L effium
/010 ci11110.
'
Circa quod
&
P. Molin:i
ap~rritls
loquitur Di-
1',
Melina. ¡p111.
345.
§.
Dixi mo11opo!111,
vbi illaeiufdem ver–
ba:
Rtgtmquippt 111m
.
f
pecéaro txcHfar publica nt–
reftíw ,
in q11.I
efl.
Similirer
P.
Rebellus
Parre
2.
Lib.
9.
q1ufl.7. num+
Pacer Azor
101110
3.Lib.5.
Cap.
23.
§.Temo
qu,rrimr.
loannes de Medi1u
Cod. dt Reflir111iom q11«JI.
30.
§.
Pmultimo
Bona–
cina
Dif}m.
3.
de Comraélib11s q114J.
2.
P1111élo 6.
1111111.
9.
& alij. Vr enim rellamr
D.
Efcalona
f11pr.t ,
emolumenrum hoc ad fumpms pro nouo
palacio
Boni
Smufji"
confignatum
el\,
cuius cer–
te nulla videbarur eífe nece!Iiras, vt voce publica
circumlatum : iis prxfertim temporibus, quibus
o pus eíl ad facra exrorquenda confurgere, ve
negorium fü:gni
&
Religionis Prínceps opti-
Principts
mus proteqllarur. Cum alias grauis obJigatio
fumpttu
fir
fupremis adnata Principibus ad fumptus in–
"on r,¿etf
miles aur cene non neceílarios reíecandos' vt
f;,~;;,;'j¡,b omnt~clamanr
Scriprores,quorum aliquos con-
mortali
gerit P. Oñate
Tomo
2.
DifP111.
46.
Stél.
2.
in
ftn~;
rtfu~11.
jttnélis iis, qua: haber.
m1m. 6z.
Pro quo
&
v1-
deri pofTunr P. Malina
Difjmrar. 667. 1111111.
5,
P.
Thomas Sancius
Libr.
2.
Co11jiltor11m Cap.
4.
D11b.
2.
n11m.
8.
P. Azor
Tomo
2 .
Tib.
11 .
Cap.
7.
§.
Efi q110711t.
P. Fagundez
Tomo
1.
i11 Dt1alog11m
L1br.
4.
G:p.
1
5.
1111m.
5.
& alij.
~
ctgo poruir
monopolij niualis pretium ad tümpms diélosde–
llinari ? lllud namquc
e
ciuium bonis cxrraélum,
in
eorum debuir vrilitarem dirigí, cum aliud ne–
ceffiras non videamr pollulare.
P~r
quod qui-
demgrauamcn Sif:i:, quod iam din premie, pof–
fcr imminui,
&
ita rolcrabilius redderctur.
19
1
Ad qu:i: refpondcri poreíl ::i:di6cia
.II!.difi'.i;.
magnifica Regcs decere,& ad commune bonum
mag1"jir1I
quodammodo fpelbre , ve Regius fplendor hoc
1::!:.'
di-
1
pallo
~retCar,
&
apud nociones cxreras in maiori
~i'Jelm>.3.j/'
a:llimaTÍone pcr Legatos videmes ,
&
audienrcs
to
4-.111
t/3"!.
habeamur. Pro quo fic Caíl)odorus
Lib.
7. 5.
Regís nomine locums:
H«c nojlra
ftmt
obleaa-
caf/i•</4'
mmta,, pormrt<f i111perij decora facies,
tejlimoni11m
rus.
puconiale ngnor11111
;
IMc ltgaris
fttb
adminiflrarione
mo11flram11r,
&
prima fromt ta/is do111i1111s
ej}ecre-
diwr, 911a/e tim habitam/11111 ro111proba111r. Etide3
mag11a vo/11pl<tJejl pmdemiflí111tt mmris ,p11/cherri111:i
iugiter habi1a1iomga11dere ,
&
ínter publica• cura•
ani111111n fof]i1111 rifuere du/cedme
f
abricAm111.
Sic ille.
'/Íú
Erfi autem pro huiuÍmod:_fabricis grauari non
P;;~,,¡.
dcbear populus ,
qua_nd~
ali:e
~ccemes
funr;
li
J,,,¡;.
,¡;.
umen modcrarum aliqu1d hmc mde corradarur,
qu•lu
im–
quod non a:gre colererur, non deber
ve
injuílum
poniqu..
1:
&
penirusda_mn.abile notari: In cafu
a~rem
_no-
~;;;;r'"
ílro Ge
co.nung1~:
vous _emm cíl, qm prmu?'
~pplitAJur.
monopoh¡
foltm,
& hic grauamen non fub.1t,
fed
lucrorur: illis autem, qui niuem afport:ire
porerant ,
&
qureílum ex eo feciife commercio,
fi
quid molcílum accidit, mínima: i:onfideratio–
nis eíl , quia ad lucrum aliunde ,
force
fccurius,
qua:rendum po!lunr animum applicare. Ciui-
bus iníuper nihil infertur injurium' cum niuem
modcrato precio accipiant,
&
cum
m~jori
fecu-
ritate, vt diximus.
192
Q!_od vero emolumentum diélum in
R•f/uM–
bonum Reipublicre poífet conucnienter expen-
::U:t,
di, veriffimum quidem ellJcd ad id Rex non re-
jux1•mul–
nerur, quia ad fumptus publico5 propria habet '"""' .
bona,& fi illa non fufliciam,jus colleélandi,quod
ftn1m
11
•m.
Rcbus publicis competit,
eo
quod g:ibellre, aut
veéligalis nomine non veniat compellandum.
Vnde illud in ipfis complures Doélores admic-
tunt:
vt videri pote/\ apud P. Fragofum
J
omo
1.
Dif}11t.
7.
m11n. 63.
&
Tomo
2.
DifjJ11t.
3.
s.
5.
n11-
mer.
1
22. vbi plmes adducir. <zyod cum multis
tener P. Palaus
Tomo 6. Di(}11t.
3.
P1111é/o 6. n.
3.
Licer fint qui comrarium cenfeant
:
accedente
autem licemiii Regis, qu:i: obrinerur facile, fcru-
pulus omnis
a~fce~ir.Q!!~
q_
?id.emad iuílifican-
'F..,íonu
d~m config~auonc
pra:d1é\a vide
mur
fuffic~re :
aú• pro
cum pr:i:fcmm palanum d1ltum perfeélum ¡am
iuflifi<"tíO:
fir,
pro cuiusconferuacione, Gfaciendi fumpms,
"'mon•·
vr videtur nece!larium , jam neceffiras intercedir,
poly muis.
ex qua folent ex:iéliones licita: reddi :
íi
aurcm
minus ncceífarium
fit,
quam id ,quod deferrur,
tor aliarneceffirates pullulant,vr ad eas li1bleuan-
das poffit prouemus ralis applicari. Cum infu-
per minoris illud j:im quantiraris
fit ,
quia
&
mi–
norislucri monopolis, non ira vrgemibus calo-
ribus ,
&
!ic rariore ad hydromelim concurfu,
ac moderatione circa hoc fucccdeme' eo quod
mulris incommodis nimius inrrigidaca: aquz po:
tu5 obnoxius cornperiatur:
CAPVT
I·