'Íhe[auri
lndtei
'"ritu/UJ lll. Cap. Xlll.
tami,
&
non longioris eíl faéla'concelTio: vnde
fi illud fuffu:iens non fuie, omne, quod neceffa–
rium fuerie, videeur concclTiffe.
madmit-
104
~ando
vero ideo non eílabfolumm
tm:la
meo
opus,aue faeisfaélum obligacioni, quia Prorex
Jum{<1m
colleébm pecuniam in alia conuercie opera, di–
,f(dlum
••
uerfa prorfus raeio eíl. Si illa fine vtilia Reipu–
p,.;g•7"
biicx: licecenim calia fine, fupr.1 faculracem illius
~;·11.;;;b,.,
eíl, Regibus quidem id concedimr, quia pro rn–
fo.
libus po!Tencexaélionem imponcrc,
&
iea parum
imercíl, quod iam impolita vrnnmr, pro fo_xam–
plicudine poccílatis. Prorex aueem non 1ca eíl
potens; quia eciam pro veilibus nequie prxlbtio–
nes imponere : vnde cum vnius concellionem
ad aliud cransferc,
&
legis
&
juílieix pra:uaricacor
cxiílie.
Et
mulro id poeius quando opera ealia
N~•Jlwrn
(une, ve Refpnblica non pmlie ad ea efficienda
•Jtd11
41
•
compelli, quia inucilia, veleeiam aliquo modo v·
~~:.:~,,,
tilia, quia
a~
a!iquem
f~lendorem
confcrum, fine
tamlim
•-
co ramcn vtut conuenienrer
&
dcccncer poffoe :
liqua e••·
neque enim pulchra omnia
ornamenc~,qux ah~t
fiwmtur.
magnificencia Principum elaborata vil11nntr,cu1-
libct funt Reipublicx conq\lirenda : pro quo eíl
quamplurimum fcriptorum doétrina apud P.
Sanciumf11¡r.}C4p.
s
S·
ni11n.1
S· Excmplo fic Li–
mani fori qua:ílpofillimus
fo_
ns,
~uale~n-
nec Re–
<>is Curia, nec vlla habet H1lpania: ctllttas, ve) fi
~mqu1un
habimra, Aílifii onere pro obligacione
ali!l. iuíllcix conceffo,
perfellu~:
de quo camen
dici cum Poeca poílic:
Sed
mmi non er4t
hu
op1tJ,
&
fic de aliis.
~o
euemu cum faeisfallum obli–
gaeioni juílitix non
Lit ,
videcur poffe diéb exa–
&io concinuari, ob racionem dilhm : quod ca–
men :rgre peragimr, ad arios effeél:us exaélionis
hnius fuperabundame copi5. pro gubernancium
arbitrio diílraélá. Sed fi peccaci grauicas (qua:
vtinam non calis in concingemia fuéli) eos non
rcddit in re cand peruigiles , quod fequicur au–
diatur.
Aff"'i'
f·
1
os
Dico quimo. Prorcges tenencur ad re-
oblig.riílicutionem eorum , qux exaél:ionibLts auc Gne
p,.d,a,,
licemi:l irnpoGtis,aut non foruato licencia: tenore
•.•
m?11u-
iuxca fltperiorem explicationern , infumplerinr.
1tonem.
Id confiar.
Primo
ex cornmunidollrin5.Thcolo-
gorurn, qui Reges, ex quibus ad Proreges ell il–
laeio irrefragabilis , ad reílitucionem ceneriaffe–
runc in caúbusn11m.103.declaracis. Sum aucem .
omnes cicati, quibusaddendi
P.
Turrianus
de;Ttt–
flitia DiJPm.46. Dub.
4.
&
Bonacinafupr.lnum. 9.
&
licec aliqui apud P.Hurcadum cancum obli–
genc ad reílitmionem damnorum, eorum
hk
lo–
cum
femenci~
non haber: tum quia Gne funda–
mento loquuntur, ve citati aduerrunc, & ratio
efl manifefü,quia proauencndis damnispretium
illnd acceperunc: ergo ficuc ad damna tencntur,
quia non impleuerunc paél:um, ira
&
ad precium
reílicucndum : confequemia pacer; quia auerfio
damnorum efi vnicus ticulus acceptionis , qui
ceffo,& ira iniqua eíl retentio.Tum etii quia de
exaltionibus agunc pro chimnis aucrcendis impo–
fitis : in nofiro aucem cafu damna alia non funr,
quam illa,qua: ex ipfa iniqua pecunia: cxcorfione
proucniunc; cum decur ad opera,ex quorum de–
feltu nnllum confiderabile damnum Refpublica
paeeremr. Pr:ecerquam '1uod in cafu d1él:o am
damna func, auc non: Si primum
:
ergo fahem
ex eo cimlo refiieuenda pecunia, quia il!a :equi:
ualehs eíl al1edionidamnorum,
qure
tamen re–
ipC1 auerf:l non (une. Si lccundum
:
ergo nullus
efi titulusad illam retinendam, & ita abfque du–
bio redhibenda.
1
06
Deinde probacur de· Proregibus fpe-
Probatio
Jt
cialirer; quia omni iure ad exaélioncs carem :
Proreg~bu.1
ergo fine licencia exigentes concra dominorum
fPmaw.
rei accepta: voluncatem excorquem, qui inuici
pra:ílam,
&
merito inuiei.
Ex
quo frquicur rcfli-
n¡endi obligacio; quia eíl furcum; comreélaeio
lé:ilicet rei aliena: inuico domino. Vel
ti
ex eo
RapinA
quod domfoo non
fit
occulta li.trrepcio, veliselfe
mauu P""
rapinam, id
CCrtC
peiuS, quia rapim maius pecca-
Catllm
fitr–
tllm eíl, vt docet Diuus Thomas
2.2.
q11"fl·
66.
'.º'
"''
híc
artii.
9.
pro quo
&
videri pocefi
P.
Le!Tius
Lib.l.
'~'"'"Cap.12. num.8.
Si amem licencia: limites fuerint
nuu.
violati, eadem eíl ratio; quia pro eo, quod fine li-
cencia
fir,
valde pcr accidens
fo
haber, quod pro
alío illa pra:cefferie, auc fuerie comicaea.
~m
admodum fi quis licenciam tribunt alicui veex
arca eius deaem fibi regales excrahat; fi viginci
exrraxeric, quoad illum exceffum licencia pro
decem daca nihil iuuac, vnde eíl obligacio reílitu-
tionispenicus innegabilis.
1
07
Dices,falrem cum pecunia in eum vfum
oblig•ti•·
eíl conuerfa, pro quo imponi iuíle exallio poi:
n•.m
difl~
fec, non
vide~i
oblipationem reíl:itucionis
vr~ere,
t
1 ;;::,,;; 11 :
e
ficuc.deReg1bus
~1élum,1111~1t.
103. Sed cene ne-
P.,,,,
0111 ""'
quetn
hoc cafn vtdecur obhgacio cdfare ob ra-
pubt.rnm
tionem prrecedemem
:
quia pecunia illa eriam
txpenfa
•fl,
per rapinam exeorca, inuicis inquam dominis,ad
vrgm,
quos de opere cali noticia nulla peruenit,
&
de
quo forfican neque ipfe imponens cune temporis
cogicabac, fi aucem pofiea
&
cogieauic,
&
alios
cogicare íecit; adhuc eciam iufü: illi habemur in-
!Jiei;quia nullusvule
fe
contra id,quod leges pr:e-
cipiunc, !Onerari. Nihilominus probabilicer dici
~iiJ_P"·
poteíl ceneri quidem a_d
r~ílicucio_nc_m,
quod vi- :;,;:·::;
...
decur certum: fed refünmonem 1plo opere fub-
J
rogato fieri poffe
:
valdc enim e!fec difficile
fi~-
um.
gulis reílicutionem 6eri,& ita opere'illo in com-
munem veilieacem exhibieo conueniencer illam
fieri. Sic enim cenfem mulci obligacum ad refii–
cuendum communitati, fi reílicutio commoclc
6eri nequeat fingularibus,debere in vfus eiufdcm
fieri ad Reaoris arbicrium. Pro quo Nauarra
Lib+
Cap.
2.
num. 66.
alios adducens, de quo
&
1i.,os
illferius
Jltui-0
6.
num.18.
Q:!:¡ndo erg?.Re-
aor ipfe eft qui debet, fuo pocefl id arbieri
cere, racione
&
confilio regulato. Et
1s
efi
Prorex in noílro cafu, in quo pra:eer raeionem
dié'tam
efi
alia addulla ex co quc'¡d_exallio ea-
dem pr.:> opere fubrogato prxfumc pocerae
fa-
cienda.
§.
I I
I.
~ad
Ecclejiaflico1 q11id inpermifln ex–
aE/ibne cn11end11m. Vbi de jjmiali
q1111-
dam
pwittlf reproband/l.
y¡,¡,
ciua
f>tc
fm!·
4f!/.
:J.lf.fJl.'24f e!f''1"f-
e7-C1ua$uf0d,.,,,.,1h¡
lX
CD>'
1n<Ptdtj,¡./f,;,,,r,:,.;,,,¡;¡,11':f'!h'uu<l./1~2f2-
I08
JD
cauendum cerce , ne e:rc!em compre-
F.u•mmU.:.
hendancur
:
alias contra immunicacem
nieAtione1
pecc~bicur
,
&
in cxcommunicationem Bulla:
eontra txi–
Crenre,
&
quidem duplicem, incurrecur: in 15.
g•"'¡'~
ab
fcilim,
&
1
8.
In illa enim prohibec Pontifex
fi~;;
,,...
!!atura,
1