.
,,..
The[auri
lndici
Tittdru
111. Cáp. JX.
muraciuatn paricer cxcrcet
:
lic ergo etiam pof·
func vrriufque iu{liti:e afü1s,copulari : & difiri–
butiu.i: proprius impcrnri
a
commucaciua, aut
cciam
e
conuerfo , juxca comml.iccm doélrinam
Diui Thom:e
,¡.
vinmum irnperio,quam Theo–
logi fTequentiils ampleélumur.
Af{triio
1 •
68
Dico primo. Proreges lndici tcnencur
illoraob/i.
in confciemla diflributiuam jufiiriain cxerccrc,in
1,ario
;,.
officiorum prxfertim difiriburio11e. Ita Regio
Rmcg•bm
RefcrÍpto fiabrlitum,quod extat
Tomo 1.pag.31
!·
1;;,~~;: ,~.
vbi
ti~ d~cirur
:Lo mifmoque os en largo e¡¡ l•s d1d1os
fi
rtpamm1mtos de Indio;,'-'
Ulf
•rgo
en
lode/4 pro111fio11
1i..t{"ip111m
delos officio1.,falar'ios
,
y
apro 'Uechimienros de la tierra,
R<gium.
y
q11e tmgaismuy partimlarquema
y
wydado
mj¡¡fli-
firar ladijlri611tion de dios, prt{irrmdo,&t.
Ex
qut–
bus inprimis habcmus officia diéla non poífe
C•ntr•
.
vendí, vtC•p.
5.
ofiendimus: íic enim iufiiria
¡,;:,:;'.~.
dilhibuciua exerceri nequit¡nec diflributio iufii–
rum
'TJtn·
fiorl;
non
enim vbi
vendicio
imcruenit,
am:n–
t/1110.
dumur merita, li:d in precio coca
cll
meriti fub-
í\ancia conflirnca; fi cnim ancnderencur, etiam
operaremur; cum camen fecusr.ccidat,quando–
quidem nihil valcnc pccunix admimculo defüru–
ta.
Vbidici ncquic carndem diflribucioncm pof–
fe, iuxra diél:a , ad cornmutatiuam & difiributi–
uam iuflitiam pcrtincre,
&
ira eriam po!fe duqs
coniungi rcipeélus, meritorum & pecunia:. Sed
cuafio ell nulla; nam in priori causa dux virtu·
tesconcurnint. qua: tibi imperare mutuo poi:.
funt ; in pofieriori aucem refpeélus pecunia: vi–
tiofüs efi, vnde i{tlperari virtuti nequit, neque
ab
eadcm imperari ; nifi
force
addatur remicri
parcem pretii imuicu meritorum. In quo quidem
criam iufiici:i: propria ratio deficic, iuxra quam
fola debetaccipicmisdigniras mendi,quod ali
ter
euenic, abfolute enim iudicamr indignus , qui
nifi pecuni:e adiurnentc> ncquit offi ium obti–
nere.
Í!<
viDl•rlo
69
Dcinde fcquitar in vio!atione difiribu–
por•il
•ffe
tiua: iu!l:iria: poffe morcalircr pcccari, & id Pro–
,,,,.,.1.,.
regibus inculcartdum; non folum quando offi-
cia venduntur, fed quando,vt Regia Jex loquimr,
non iuflificamr
diflrib~tio,
quia perfonarurn di–
gnitas non anenditur, led cumulmarie,
&:
pro li–
bitu omnia dlfpenfamur. In quo quidcm Do–
aores conueniunc,
&
ratio c!l:cbra; nam ex tali
procedendi modo grauia in Republica fequuntur
incommoda, & lic agens exponit fe manifefio
E.t<11m ,
6 _
indign~s
eli.gendi.pe_ricu!o, in quo
~on
folum
lig•iion•
comra mfimam d1íl:nbut1narn, fed enamcontra
rtjlit111io-
<'.ommurariuam ddinquitur,
<]UÍa
e!l: caufa darn–
,,;.,
norum plurium
1
qui ex officio ca debuerateui-
tarc; vnde & obligatur ad refiinftionem, ve bene
cum aliis docet P.Thomas Sancius
lib.
2.
Confilio–
mm, tap.1.rlub.36.
mw1.2.
vbi addic pcccarecon–
tra charitatem ex qua tenerur bonum commune
düigere, & ctiam contra iufiitiam legalcm, qu:l
Son_
<Jfi.'.~-
debet etiam bono publico prouidere. Sed quod
~·· ~/I'''&,
ad iu!liriam legalemfpeélac, eam in gubematorc
:!~.(
;;;,
non onmcs agnofcunt, fed potius in fubditis, qui
•
debent bonum commune fuo proprio prxhabe–
re ; ad hoc enim virtus aliqua confiituenda efi ,
quia talisafü1s efi houcfius'
&
cum
lit
proprii
debiri, quod ad nullam ex ali is fpeciebus iu!l:icia:
fpeélar,adLegalemmerito dicitur pminere. De
quo ego alibí.
, ,
1:''1'"
f•r-
70
CQntra chariraccm auccm materialicer&.
genera!Írer tamilm videtur peccari, non furma--
m•filtf<~
lirer
&
lpecialirer,
~uia
non mcendirur malum ex
tr•ch.,/.
odio auc difplicemia perfonarum ; li enim imen-
••ttm,
&
da.n~r,
de violad nequic
cff~
dubíum ch.aricare.
7,";;,7,:",;
D1ctrur aucem
_conc~a cham:ice~
, quia
~cut
¡!,,,,..¡,.
quodhbe'. bendtcem1a:
gen~s_ad
1llam redu_c1cur,
quorii /in•
&
quo'dhber damnum ex 1lhus defeélu v1dcrur
mui•m.
defcendere; vnde mandar:i omnia ad chariratem
Dei &proximi reduci ,
&
in illis claudi , iuxra
Scriptura:, & Pacrum doélrinam , afferumur
¡
ideo & violario jufütia: eidem dicitur aduerfari.
Videndus citatus Auélor
Llbr.
1.
Opm$ mor4f,., t4p.
·
6.
m1m+
vbi docet cum P.Vafquez, &aliís, in–
ducentcm aliquem ad peccandum non peccare
peccato fcandali contra charimem, niíi cum pec–
camm, qua rale efi, imendÍt , non vero quando
alio fine: vndc peccatum reducicur ad fpeciem
peccari,ad quod inducir,vc furci,G ad furtum, &c.
Non debuic ergo iuxra ha:c eleélio indigni con–
tra charicacem dici ,
&
camquam d;fünll:a mali–
cia ab iniufüria 'confiitui; cum poffic fiare,
&
it3
comm~nicernccidat,
vt lic eligens damna ex ele–
élione fecuta direéle non velir; licueenim dam–
num fpirirnale non imenditur, ira neque illud ,
qnod
dl
alrerius generis, licet ex fallo lubfequa–
tur.
Et qucmadrnodum in fcandalo ea ratio
redditur, quod lcilicet fpeciale peccatum fpeciali
fine indiget
~
& oppolitionc fpeciali virruti : at
quando ruina proxirni non imendimr , non
e{l:
fpecialisfinis, nec fpeciali virturi opponitur, fed
diuerfi fum fines, diuerfa:é¡ue virrutes, iuxt:i vi–
tiorum diuerliracem , ad qua: efi induélio : Ita
etiam de damnis alceríus generis dici potefi vt
contra charitacem fpecialittr non lint, nili quan–
do ex difplicemia eorllm proueniunt , quibus
cnenrura pr:i:uidencur, occalioue peruerfa: ali–
cuius eleélionis.
71
Parum amem rcfert quoad imputario-
§2!.toiulÍm·
nem damnorum, quod hoc am illo modo obli-
P
111 • 1wntm
gario ea cuicandi conforgac.' cum li_c
ce~rum
i?t-
::t.:¡;;,"'
putari illa '.qua: ex negleéla
c~n~tn~erm
eleél10-
;uxt• vnil
ne proucmum. Vnde P. Amaga
1
omv
~.
diJPut.
wl
alilun
49.
Se8.6.
acure Philofopharur comendens fen-
ftmmr'.•"'
cenciam pr:-cdiéhm fo
lis
vocibus ab oppolirá dif-
0
P"""'·
~err~,
qua:
~!l: c,ommun~or,~
verior,
defundi~ur-
P.
.Arria:~
quemterahos
a
P.Suano
Dijf11t.
10.
deCliamate
acurr«phi·
f<R.2.Vtriufqueenim fumares in eo conueniunc,
lo¡ophandi
vt putent lic operanccm effe caufam damni,
&. "''"'"'
eidem imputari, habereé¡ue aélurn
fpecialc~
;,'
litiam in Confeíiioncaperiendam;
&
eff~cr
contra charitatem.
Sed alii volunt id tantum
cffegenericc , quatenlis omne peccarum contra
charicatem e!l:;alii fpecialirer, quia fpecialis dam-
ni fpiritualis caufa efi: quod
&
priores non ne-
ganc in eo fenfu; efi enirn ma11ifcfium eum, qui
efl caufa ve alius peccct peccato furci, effc caufam
ruina: fpirirualis, quam furtum i11ducit: nolmic
camen vocari fpecialern, quia non inccndirur,
&
lic deefi motiuum contrarium fpeciali virtuti,vn-
Je videtur cancilm generalis ratio relinqui, qu:e
non pote!l: fpeciali aliquo nomine dc!ig11ari.
~od
ergo acl imputatio11cm damni attinet, dif-
criminis ratio non apparet, qua: momenti alicu-
ius lit; nequeenim ex eo quod refugia
ne
Doélo-
res illi fcandalum lpecialiter diaum adrc¡irccre ,
impucarionem darnni ncgant, & damni quidem
fpiricualis,quod lege chariwis debemos auerrcrc:
ergo
'