Amphitheatrum
Mifericordi~.
1auda~ionem,
ácl
perfell:ionem áliqualem ad–
duca.t; vt ve! flos, vel malum benitate, & dif–
ciplina ,
&
[ciencia maturum , tantum valeam
aull:orem , poíl: Deum , ac confummatorem
falutis , coronare.
§.
XLI l.
De Faétione Viridi-Aurea.
In qua 'Do–
llores Scriptu
nobiles,
(t)
Scriptur~
facr~
confpicui cognitionc.
...
.
Apoc,i.t.
601.
DEcimum) Chry{oprafm.
Apoca!.
2.I.
. v. i.o.
if,
10 .
[Chryfoprafus lapis viridis,
f·
Ambro-
aureíque colorís eífe perhiberur.
~i
pro eo
us.
quod in decimo loco ponirur, po1fumus per
eum quofdam Doél:ores Ecclelia! intelligere,qui
&
verbo mulros docuerunt,& multo piures fuis
fcriptis erudierunr,& erudiunt.Qyi etiam
&
lu–
mina Ecclelia: reél:e dici
poífunt.~i
per viridem
&
aureum colorem de,lignantur,eo q uod viridi–
tate fidei,firmitate,& fapientia,vt aurum folgidi
f uerunc.Per denarium vero numerum, vetus Te–
il:amentum , propter decem videlicet pr.rcepta
legis,poífumus incelligere. Et vecns
T~amen
tnnt
fine doéhina noui T efl:amenti nullus intel–
ligere poteíl:,eo q uod fpirirualis incelligentia, in
veteri T eíl:amento , nihil Gr aliud quam nouum
C
T eíl:amenrum, non inconuenienter in decirno
loco ponuntur, éo quocJ fcientiam veteris Te–
framenti ac noui pleniffimam habuerinr. ] Ha:c
Diuus Ambroíius , vel íi
force
alius, claro illius
, notnine decoracus. Et quidem de Do&oribus
Ecclefüe iam przrnilirnns Faé'l:ionem, vt mirum
fü
aliam pro effdem indicatam. Sed vero illud
profunde difpoíimm , vt quorumdam Doél:o–
rut1'l prrecipua habeatnr ratio , qnibus ob virides
fernper,
ver~qne
frnentes :eterno virtures , fpe–
cialiffima diuinre
Scri~turz
infnfa noticia, vt
eam
&
inrdligerenr plene , explicarent diluci–
de,
&
fcriptis luculenrillimis exornarcnt. Et
Scriptura: .
certe
e~regium
il!ud ralium virtu'tnm prremium,
rui_n nocma
&
conlonum pra-terea, vt viridirari virrurum
qmbufdam
.
.
s
.r
r
[
v ·
fpecial¡us
v1rent1a
cnptu.ra:i~crre p~ata
re1erentur.
1_
am; . ura.
rentes
&
amremffim~
horn funt , tamquam ex
D. ( "'.
:us ca:ldli neéhre pnrif\imis floribus frárenres.J
~~~~¡ \na:
Iam .
ho~ ~libi d~rurn
1
ex
vir~ncibu
&_ama-nis
amao:niffüni.
hort1s
Dm1~Gdon Pelu ~'?_.tre
f1bro
.
epift.
388.
~omodo
ergo non
Gr
pr
&
magnum
&
excellens, horrendum huiufmodi clane potiri, vt
ingrediens quis
&
egreditns pafcua inueniat,
Ron folum oculís afpeltu,fed
&
faucibus pabulo
füaniffimo recrearis?
Iuftit
feptem
diebH~
conuiuium
pr~arari
(Aífuerus)
in
veftibulo horri,
&
nemorú,
E.fHm.1.
c¡uod regio
cultu
&
ornatu confitii
erat.Eíl:her.1.
if.
5.
~nt°crici!
Sic faél:um
a
rege potentiílimo , vt oculi Gmul
défign:ui.
&
ventres conuiuarum illníl:rium pafcerencur.
Ta les enim q ui ad honorarias illas delirias , aut
delitiofos honores inuira ri.
Fecit grande c9mti–
uíttm
cudfü principibiu
,
&
pueru fuis
,
fartijfi–
mis
Perfar11m
,
&
M,cdorum inclpu
,
&
perjeEfú
t .
J•
prouinciarum, qoram
fe.
'Ir.
3.
In
quo q nidem
C'onl1iuio fnnr magni do&ores, q ui allegoriain
agnofcant ,
&
fpiriralem larenrem incelleé'l:um.
Non video antem quid dici apcius oílic,
quam
quod
pr~ns
tangir inftirurum.· Scriprura
fa –
·cra, regius horms ,
&
nemus amxniílirnnm, vbi
&
regalis ?rnarns & .culrns.R ex namqlie regum
ibi manmn app9fuit
fu~m,vt
fe
dignis
fpeél:acu~
Ibi
Dei
ma::
lis eluceret. Nihil cerce in tora Scriptura occur-
nu~,
a
~ua
ret, q nod noo Dei manu conlitum , dnm
eius
e!l
~ludquid
in
auél:oritate ac fpecipli infpiraribru: confcriptllf!!·
11
15
'
~adraginra
&
duas .
m:f.~frortes
fcribit Mofes,
in quibus mera texi videbatur hííl:oria:& tamen
ibiDei adeft manus, &
quidquid virens in illis,,
eo au&ore plantarur,& colitur.Pro quo fic Bea..:
tus Petrus Damiani
Opufe.ulo
3
2,
cap.
(
Cum n.
Petrus
nonnulli diuina: rationis ignari , friuo nm con-
Dam.
queranrur,atqne fuperfluum,vr in-Ecclefia lega-
tt.Jriflarum defcriprio roanfionum. Sed íi fnbtili-
ter ipfa Scripturre verba perpendimus, quam
ex~
trema: dernenti'<E tic hoc dicere, luce c!arius
inue~
nimus. Ait enim hiíl:orica feries. Et hre man-
iion,es filiorum
lfraeJi ,
ex quo exiernnr de ter-
ra
...Egyrí cum
virrule fua. in manu Moyfi, &
Aaron. Nmmer. 3;.
"11.
r. Móxque fubintulir:
Num.
J
J•
Et
fcriplir Moy(es profeél:iones eorum per ver-'·
1 •
bum Domini. Il:tdem. Audiíl:is quia fcripGt
hrec Moyfos per verbum Domini? Et quishoc
audear dicere
?
IIl)o quis temerario prrefomat
ore garrire,vr quod Domino iubente confcribi-
tur , ni! vtiHtatis, nulla conferat emolumen-
ra faluris
.< ]
H:ic ille, qui in locis Scriptura! ,
E.tiam
qu;c
·
¡·
fc
v1dentur
qu_~
caat a 1am
ecucus veríionem.
In
pdori
arid~
nar-
emm
Y_
ulga_tus
~abet:
Per turmtU fotU.
Q}tas il-
raciones.
le nomine
v1H~rts
exp_ofoit. In fequenri Ge apud
Vulgacum leg1tur:
J:!!!.M
defcripfit M oyfes iu..x-
ta
ceflrorum loca ,
qu.:
Domini iuj sione rnutabant.
luxta quam leél:ionem, iuffio Dei non adfcri-
ptionem , fed a<i locorum mutationem ,
aper~
te referenda. Ven1m Hebra!a ad Beati Cardina-
lis doél:rinarn magnum exhibent fondamen.. ·
tum, dum iullionem fcriprioni conne&unt,
Vnde Oleaíl:er_
Ge
le_git, & exponit confequen-
Olcaílc_.i;.
ter :
~IU
fa'ipflt iux ta os Domini. Jdeft
,
non
ex foo cerebro
,
fed ex Domini imperio.
Stc ille
omnino Beato Cardinali conformis ,
&
doél:ri-
nre eius nouam adijciens firinirarcm, durn hi–
íl:oriam illam, in qua nihil de doll-rina ccele-
íl:i
videtur fnblucere , fed prolixa irinerantium
fiatiua in loco horroris ,
&
vafl:re· folitudinis,
non
~olis
cerebre , licer faniílimo illi , ac fa-
pienrire pleno, fed dinino vulr imperio,
&
ip·
fius Dei ori deputari. Ab illo ergo horrus Scri-
prurre conlirus ,
&
ab eiufdem ore nell:ar
il·
lud , q uod puriliimorum flornm dicitur , fea,.
turigo.
7 'amquam ex ct:llefli neélare purijfimisfto-
ribmfc1itentes.
In hoc' igitur horro, ve! horto-
rum cumulo , cum dicatur
&
nemus, conui-
uium exhibetur in quo dapes creleftes mini•
frranrur. De quo
Ge
Diuus AmbroGus
libro
1.
ojficiorum ctflp,
3
2.
[
Scripru~a
diuirn;i.
conui-
D.
Amlm~~
uium fapientia: eft : Singuli libri lingula funt
lius•
. .
e
¡
J
'b
·¡¡
[
Conu1mum
r~rcu
.ª
&c.
Et qu1 us
param~
l
u~?
For- ibidcm
fa.
t1ffirn1s Pcrfarum,
&
Medorum mclyns.] Non picotia:·
ergo vulgari\:ms, non fcrihinis, aut fremineis,
fed qui
&
nobilirare ac fortitudine
fe
dignos
canto munere pra!íl:iterunt. Chry foprafis
equi~
dem , in quibus
&
anreus fplendor, & auri
pariter cum virore pra:diél:o firmitudo.
Viri-
Pro
forr~
ditate fidei
,
firmitate ,
&
fapientia
,
vt
aurum
b~1~
&
no·
f ulgidi fi14runt.
Si dicas
&
pueroi inuitatos
~
bthl;>uf.
cum d1catur :
Principibm
&
pueru
fuú,
cum
tamen pueris
de~ciat
fortitudo
?
Dicam
pue-
ros ibi non
a:tat~,tales
intelligi , fed Scripcur:e
more, fernos,
&
ita habenc Hebra:a, iuxra
quoe Cardinalis Caietanus legir:
E t
feruú
fuú.
Catdioa!is
Sernos autem curiales ,
&
claris palíltij honop Caieranus.
raros officiis
debemu~
accipere, non viH bus
91iniitei.:iis