ars
l.
V
erCIII. Difcurfus III.
Angelis ,
&
hominibus manifeíl:ans , vt merito
dicamus cum ipfo:
In
monte Carmelo
,
in
'".Domino
IESV Chrifto·, eft
IVSTI
h~bita,:ulum.
Caput er–
go iíl:ud corpori , eríi fo pra corpus , adnexum,
&
corpus capiti, red1ficium amphicheatrale con–
fütuunc, admirarioni dacum , natum voluptari.
Illius igicur expofttionem noíl:ro pro modulo
exordiamur.
".)
§.
11.
De Fundamento myjhci .Am–
pl:ntheatri. Vbi de diuina
f5
J?,ferna Pr¡f,dej)ir'!atione,
e5
quod peccatum maior!. fu–
giendum impettt-
;
quam ap..
petenda 6eatitudo. Diuinú
f5
bumanu injigni6U! orna-
tum il/.ud,
e5
qu¡f, ijfb¡f,c.
inter nobiliores interpretes ,
&
doétores
not~
melioris recenfeatur,fic loquicur:
L~ia
paffon
alibi in Scriptura, ipfa Eccleíia, ideíl:, populus,
&
fideles, qui funt in Eccleíia, vocancur
fonda~
mc:mum,vel domus, aut templum Dei bene fon–
datum, vt
Pfal.86.
it.
1.
Fundamenta eius (fcili•
cet Sionis Ípiricualis,puta Eccletix) in montibus
fanétis , quo alludit h1c Apoftolus. Ifaiz
i..
ir.
2.
Erit prreparatus, id eíl:,fundatus, firroatus, hoc
enim Ggnificat Hcbrreum
11:13
(
Nachon
)
mons
domns Domini
(
ideíl: Eccleíire) in vertice mon–
tinm. Hinc Chriíl:us Matth.
1
6. '/1.18. dicit Ce,
fuper Petrum, quaÍt petram.firma
':.¡'
daturum
&
redificaturum EccleÍtam fuam .
f'.l
Ephef.
1 •
"/r.10.
Paulus Apoíl:olos
&
Prophetas vocauit
fundamentum domus Dei,Ícilicet Eccle!lz.}Hrec
ille,
&
aJia, qnem fecucus Patee Tirinus fua illa
P. 'tiria.
eleganti
&
foüda breuitate,fic inquit: ( Funda–
mentum Dei,id eíl:,Ecclefia a Deo fondata ,quaG.
redificium
&
palatiutn ipíius.
l
Sic ille , vt alias
omitram.
~orum
expoíitio licet improbanda ·
non
íir,
quarcnus fundamentum pro ipfo redifi.-
cio defumit, ex eo tamen in caufam prrefentem
trahenda , vbi de prredeíl:inatione agimus , guia
illius
auéto~es
eam hic etiam agnofcunt indica-
Cam. Vnde Diuus Auguíl:inus,fic fu bdic: [ Eccc:
D.Aug11!\.
habes orbem terrarum, qui non commrmebítur,
35
5.
HAbemus Cat illuíl:re pro re tanta te- ,
1
habens fignacü.lum hoc. Qjlod Ggnaculum ha-.
íl:imonium Apoíl:oli
1.
Tímoth.
1·
et firmum funda-mentum
?
Nouit Dominus
l..Timor.l..
ir.
19.
Vbi ftc fcribit ;
Sedfirmumfiundamenrum
·
ui funt eius. 1ne eíl: orbis terratum, qui non
'V.19.
7Jej
ftat habenJ flgnaculura hoc
;
cognouit Domin,,u
comm0uebitur , nouit DomihuS qui funt eius.J
qui{unt eim,
&
difcedat ab iniquitate omnu,qui in-
Hrec Doél:or Sanélus, qui firmitatem ordificij,
&
Fundamen-
uocat nomen Domini.
Dié\:um de illo alias, Ced h'ic
fundamtntum immobile, diuinam
effe
prredeíl:i-
r~'!'fi ~ro.
non alias diéta proferemus. Grauiflimi Scripto-
nacione~
affirmat, per qua nouit qui Cunt eius.
fu
~P~
1
~ l~-
res fundamenrum pro redlficio accipiendum di-
Illius ergo fenrenrire. [ Iíl:e eíl: orbis terrarum,
Et
eius
illa
pofiolum.
cunt, quod firmiter fundamm exurgar , nullo
qui nen commouebirur,nouit Dominus qui
func
fuadamcn-
cadendi periculo,crft plura videantur imminere.
eins, ] hic eíl: fenfus:
Hi,
quos
n~uit
Dominus
cum.
D.Augull:.
~ofdam
ex ipÍts audian:ms. Diuus Auguíl:inus
per reternam prredeíl:inationem,ijdem orbis ter•
Pf.9J..v.i.
fcribens
in
Pfalmum
91. circa illud:
Etenim
fir-
rarum immobilis
func,
ijdem
&
bene fundatum
mauit orbem terrtt, qui non commouebimr.
"/1.1.
Ag-
:rdificium , quia prredeíl:inatio caufa eíl: vt non
nofcit ibi ciuitatem ca:leíl:em defignatam, qure
poflit commoueri. llla ergo fundamentum
cfr
Babylonicre,feu reptoborum,efi: omnino diflimi·
fabricre fpirimalis. Pater Cornelius íic addir:
P. Corn11t.
lis,
&
ita firma , vr minime pciflit commoueri.
[ Sine
~rgo
per hoc tnndamentum ipfai.n Dei
Sic autem fcribit,locum ciratum Apoíl:oli addu-
pra:deíl:inarionem, fiue porius ipfos fideles prre..
cens,
&
illum teíl:imonio fummi v:itis illuíl:rans:
deíl:inatos accipias, eodem redit fenfus
¡
firmiras
Fhirmi!Iid"?fi. [Eft
orbis terrarum, qui non commouebitur, eíl:
enim huius
tundam~nti
parrim in nobis, partim
oc ex 1u1-
b'
.
b'
V'd .
d
fi
/\_
h
na
pr~defii.
or is terrarurr
~
11
m
commoue. ttur.. 1 ere or- in Deo eíl:.
1
eo enim in Deo rma en: rec pr<r-
Cuius
fir.:
aacione.
bem terrarum. B'ogo te,de qmbus d1cebat Apo-
deíl:inatio, quia firmi enmt prredeíl:inati in fide
müas par-
íl:olus : Ex guib eíl: Hymenreus ,
&
Philecus,
&
gratia : hi enim funt firmre prredefl:inationis
tim
!
0
? co,
qui circa veritaten
1
berrauerunc,dicentes refur- obieélum : Et viciflim firmi emnt prxdeíl:ina
ti,
Pªb!m
in
reétionem iam
faél~
11
elfe,& fid em quornmdam
quia firma eíl: Dei pr:rdeíl:inacio. ] Sic itle. Si·
110
is.
:t.Tim.
a..
fubu~rterunt
?
ir .
1 ,
Numquid iíl:i ad orbem
milia habet Pacer Tirinus,íic eniW. fcribit: ,Fir-
P.Tirih.
v. is.
terrarum pertim:bant;r ui non commouebimr
?
mum íl:ar
&
inconcuffum. Nam infallibilis di-
Non. Sed palea erant, , ··-fidem, inquit,quorum-
uina pra:Ccümtia, elel\:io irreuocabilis> amor in-
~a:
ex
dam fubnerternnt. No: dixit omnium:erÍt om-
explicabilis ,
&
cura ac promdentia inimpedi-
páne
Dd
t
nium diceret,omnes
inre~
igere dcberemus, per-
bilis: cognouit enim cerro, teneréque amat,
&
concurran •
tinenres ad ciuitatem
Bá'
oniam, qure habet
curar omnes,qui funr eius,& gratiam
illis
fuaro,
damnari cum Diabolo.
1 ·
n fidem quorum-
omniáque ad Calutem neceffaria
&
vtilia abun-
dam dixir,
&
quaíi diceremr e1:
&
quis eis po-
danriflime fubminiíl:rar.] Hrec Ooétus Pacer.
tell reÍtíl:ere
?
Subiecit íl:atim : Firmum aurero
3 5
6.
Addir Apoíl:olus :
Habens
figmrculum
D.Augnll.
fune:J arnencum Dei
fra.c.
Ecce habes orbem ter-
hoc.
Qµod viderur Oinus Auguíl:inus velnt íi-
rarum,qni non
commoueb~tur. )
Sic ille, graui-
gnum diuinre pra:deíl:inationis accipere, efféque
ter, fobtilirer,
&
profunde. Iuxta quem orbis
illud quod fequitur
:
[ Et difcedat ab iniquirare
terrarum immobilis,ipfa
di:
ciuicas ca:leíl:is po-
omnis , qui inuocar nomen Dornini. Sicaurem
tens Babylonic:e ciuir:ni reíiíl:ere,quam Apoíl:o-
fcribit :
&
quod íignaculµ.m haber
?
Et
recedet
lus nomine firmi ac íl:abilis fundamenti deftgna-
ah iniuíl:itia
~mnis
, qui nominar nomen Domi-
uit. Eíl: aurero ciuitas hrec non alia, quam ilta,
ni. Modo ab iniquitate recedir; ab iniquis enim
Prz~eílioa:
q ure futura in ca:lis,etÍt hic
i~terim
in rerris pe-
non poreíl: recedere, quia mixta eíl: palea tririco
t1tHll\
ri~nu
r
r
·
(j
r
d
·t
R d
b · · ·
prreflanr1fft.
rigrinari vid:::i.rur. Vnde eitdem rnper impo tra
v1que utn vent1 emr.
ece ar a m1qu1.rntc
murnabmí-
fundamenris, qux in decurfu conabimur expli-
omnis qui nominar nomen D omini ,
&
ertt in
quime
re·
.I>
Come!.
care. Pacer Cornelius, digni lfimus profeéto, qui
orbe terrarum,qLÜ non commouebicur.J Sic ille.
cdii[c.
Pra:íl:an
,