ars
J.
Ver(llt Difcu.rfus IL
2r9
cúmque perlicitur.
Er
fubíl:anti<r it:?.nobili,& in
qua priora incorruptibilitatis fpeétacula có!h–
tuta finr,eas partes perire, no'n fine iniuria illius
poreíl: aflirmari.Rogo pra::rerd an Beati,fi libea
t
aliquando, poílinr fupra Empyrei cnlmen afcé–
dere?
~is
hoc dl1biret?Tunc ergo,an mulci,cú
ibi
H
uidum non extat corpusfan fine refpiratio–
ne:Non igitllr pro illis officiis, adco necdfarium
ipfum & ha:c quidem etia¡¡i Patris T :mneri fen–
tenri:un
~cacitcr
improbanc,qna: pra:terea
ali-
Contra
P.
qua inuoluit nullarenus admittenda,& qua: ne–
T.inncr.
fcio an alicui alreri lint verofimilia repuranda,
Ccrlum quidem Empyreum nomine aquarum
intelligi, qua: fupra ccelos funt, íl:atim apparec
abliudum, cum ca:lum ipfutl1 Empyreum fupra
omnia eminere Sanétorm'1 Patrum, & Schola–
fticornm confcnfus firmec, & in communi fide–
linm
fir
perfuafione ddixum. Ajuam pra:rerca
· dici, quod neque aqua fir, neqnc·
aqua faél:ú,
aur in aquas ab1rurum, contra Scuptura! S2cra:
eíl: confuetudinem1ibi pra:fertim cufü dererum
creatione lowra. Si enim tune confondunrur
omnia, nihil erir firmum,fed quifque pro libiro
Gen.
r.v
1.
poterit pciricu1ofa portenta confingere.
In pr'in–
cipio
creauit
7Je114 C<Eium
&
terratn.Genef.
1.
Y!.
r.
Hic ca:li nomine dicitur Empyreum compre-'
h
ndi.Ftat
fi~mamentum
in
inedio
dquarurn,&
dmi-
v
6,
dat
aqu41 ab aq11ú,
'/1.6.Hic nomineaquarum
fo_,
pc:riorum illud ipfum ccrlúm intelligendnm di–
cunr.
~i s
hic non videat dtui(fonum hoc elfe•
inrerprerádi genus,& expofirum periculo, quod
nuper dicebamus
?
Sin minus dicet :iliquis per
aqna•,qua: fub firmamento func, inrelligi ccdos
.
alios~&
ita•neqne in fuperioribus, neque i'n in.J
fertoribus iuxra propria:m fignificationem namE
aquarnm vfurparum. Item. Ccelum 1:.mpyreum
fecunda die folidatum,
&
nomine etiam firma–
menri intelleél:um,c
iJm de folidacione agitur,&
nouum id in fchola
Theol.og-iGa alfertum,& fine
aliquo fundamento. Sit quidem fcttnitas defu–
blimis curporis condicio, vt hoc incerim
de1m~s;
at oflicium creabatur ad illud, cui nonnifi
fofi-·
dum poter;tt conuenie11ter deferuire:ad quid er–
go per diem tenue
&
fpirabile, quod fulidú per
a:rernitatem futurum?Si dicas in firmam
entoita
. onrigilfe,id prorfus negabo.Nam Hlud
á.urpri–
..ma dte faéhun quoad. fubftantiam , vt volunt'
mulci,& ita nihil circa illam variafum. Aut fe–
cunda;fic auccm faétnm ex aqu'a, &ita nungui
iliius fubíl:anria aquea fuir,. fed ex pra:iacenri
aguaÍ<.·lidnm a fua:
formati~nis
e-xordio, neqne
víciaitudines illas raritatis & folid1tatis exper–
tum. Vnde ex eo potius vericas, quam defendi–
mus,robur adfcifcit, quam al.quid derrimc:nri
paciarnr.
1
7 2.Neqne conrea illam faciunr,quos in pla-
cicú
fuú
citatus anétor conatur inclinare, quo–
l) G_
~?
rum prirnns
e!r
D. Greg. Nylf.
in Hexamero,
fic
N•·t!
_rcct -
fcribens. Poíl:quam aucem vna ab altera fepara–
:;1
~~~,~~~
r,:;e funt,tum ere,qua' videntur,tum i!lre,qure co–
ue..
•
giratione percipinnrnr, ac medius terminns du-
plicis aquarnm narurx defignarnm eíl: ccrlum,
quod in principio qmdem vna cum tcrra, arque
omnibus,qure ad fabricarionem mundi co11gdh
func, faél:um elfe dicitur; nunc vero perfcétum
parirer,& nomin:1t1íefi in ea,qna: poíl:d. accidir,
crearionefirmaméri,quod per ambirú ignis defi–
nir,& dererminatú eíl:,&c. j Sic ille ;iuxra quem
ccelum primo creatú, non alind eíl:, qua Empy–
reú,& fupra illud aq uas e(fe magnas hic Doél:04
alfeuerll.r,qua: cum elfe clemencarcs neq neár,de
Amphitheatmm
Miferimdid!..
diaphano ac fpirab.ili corpore venir nccelíarío
accipiédus.Sed vero ille obfcure loquirur,&
e~
eius ve ·bis[¡ quidquam euincitur,illud eíl pro–
feeto,quod
a
pritfato negaruraull:ore,aquas,in–
quam, omnino
fup.raEmpyceum eminerc, yuia
D. Greg. medium rerminum íl:acuit ccdúprimo
c::um rerra crearum,neque meminit pauimenti &
cu lminis,quibus interclufa:illa:,fcd abfolure fu–
periores pronuntianit.lmo terminum íllis nega·
liit omné, vt quz adiiciam ex ipfo verba demó·
firanr,fic enim airahte ilia,gua: adduximu
ll ll-
ldem1
lam vero,qua: dicirur aqua,qua: neqt:e videtur,
neque fluitar,neque aliqnibus terminis omRino
continetur, quib. humida nfltura
c~rceri
ítkr,
fed cum extra locú eíl:,.&c.]Et quidem ille om--
nino fpiritualetn fubíl:anciam
vide~ur.
aíferere,vé
ex illis eiufdem verbis liquet : [ FL-mamentnm,
quod co.:lum nominarur, confiniú fenGbilis elfe
creaturit:nam íllud deinceps ex:cipir ea, qua: co–
giratione percipitur, creatura in qua nó fpecies,
ncm magnirudo,non in loco pofirio, non inter–
uallorú,& fpaciorum menfura,non color,non fi..
gura,non quantitas, non aliud quidquam eorú;
qua: fub ccdó confpkiunrur. Hrecille,qu<t fane
fpiritualem
fo
bíl:antiam manifeíl:e videncur indi•
Gate. Addamus alia, qua! 1·Ónllllis interieéHs ha..
bet:[Arque perfuafum,inquir,habeam, vná qui- tdcm•
dem,quá: in fublime?fer:itur, leuifque¡arq : adeo
ltuicate ignis leuior arque agilior fir , vt fupra
calidam naturam manens·,
n~que
cum 1nocu in•
fra
fe
pofüi vna tra. sferacur, neq; calore ad có–
trarium ordinem tratincarur:fed
lk
ipfa maneat
expers diminucionis,neque fubter currenti igni
vllum per fe tranGmm
den(
qui enim
fi~ri
pof·
fir,
vt id, quod materire eíl expers, materiali
in
.
k>eo fir;)alreram atirem aquam,&c.
J
~1bus
ad
<l
ai
l~ml#
íi · ·
1
r
bíl:
·
· ·
¿·
d
tn
h"l d. ·
n
me!
vero•
p1r1~ua
em
.rn
a~n~m
m
1can
~
ni
1
1 l
limilia
dCiJA
potiltt ápertms;talemque omné eam, qua: fopra
cec.
ignis. elemenrum aífurgir.non obfcure elfe Ggni..
ficat.~:r
quidem vera philofophia non
ampl~-
étirnr,
&
videtur
fane
paradoxa,íicur alia,
quz
ibid. rradit, in quibus videtur potius exercnilfe
ingehium,qu~m
cerra dogrnata tradiditfe.Vnde
ipfe in h;ic matc:ria primas c!eferri vulr Bafilio
fratn,qui quidem veras aquas fupta ca.-los ag...
,
nofcit,vt
ex
homi/.
3
.in
Hexamer.
confiar,
&
alía
O S
16!.
lÍbt
.
&
d.
·
· d
q
.,,
p1:iefcrcna4
c
1
rca opera,.
~r
inem
cr~ar:oms_
ocec, .ua:
Ut.
prordbnu.
faene narranóni,& mel1on sur philofoph1:r du""
bio procnl ap't:iora. Secl audiatnus illum, vt fuis
ipfum
vcrbi~
pro nobi íl:antem ;ignefcam
9
.[St'.'.d
ld11n~
anrequam rem aggrediar,hoc
a
me proreíl:atum
fir,nos nequaquá contraria arque dinerfa tradeM
re a.b his,qua: a S.Bafilio de mundi crt:;it1one
at.
que origine philofophice fcripra fonnnifi ad ai-
terá qui<le expolirionem ex confjluentia guadá
orario deuenerit ; fed illa quidem auél:orirare 1
n
fuam obtineat,
&
ab vno diuino teíl:amento
fe-
cundas partes ferant:noíl:ra vero tanquam in
gymnafio quodam conieél:uralibus argmnencis
colleél:a legentibus propofüa fine , nullo qnern.
quam per h:rc detrimento contino-enre;G quid
a
communi opinione dinerfum
in~er
ea , qurodj..
cnn:nr
deprehendan~r.
Non enim pro decreto,
cerraque ac fl:ab1li tenrentia fermonem habe-
mos , vr calumniamibus
&
obrreébntibus
ma.,
tedam
&
occafi<ji~m
pta>beamus; fedconfire.
fn
enia
1
mur
~o_s ingeni~1111,
ac mcntem noíl:ram in
pro~
voluitc::r:cl'-<
p:-fü1s tntelleél:1bus dunraxarexercerc non
do~
ccrc.
é\:riná expofitricé poíl:eris relinguere.
~ H~c
ille,
q ure tam pro fenrécia de aquis quá pro aliis ob.
fol
cis
&
peregrims crir opera! pr:rriú a
duenilfe.T
i.
i75.An