)
Amphitheatrum
Miferic
?rdi~.
§.
VI.
De tfdijici/ longitudine.
teterna
diuintf- mifericor
diuturnitate.
to
I.
{)E
hoc fic Diuus Bernardus
libro
5.de0
Bcrn.
conflderatiorie
:
1
Quid plus dicam
?
hterna eíl:. Niíi quod hoc plm forlitan e!l,quia
Lóngirudo
<rte~itas
eO:. Vides tanram eífe larirudinem ,
m1fcncor.
quantarn
&
longitudinem
?
Vrinam
íic
videas
d1a:, lllius
non tantam
e(fe,
fed ipfam id elfe vnam, quod
a:tcLnicas.
alteram : nbn minus vnam, quam duas, nec plus
dua ,qu
11n
vnam. Deus a::ternitas, Deus chati–
tas efi : longirndo line proteníione, laritudo íine
diíl:enfione.
ln
vnoque pariter locales quidem
exce:dir, temporalé(que anguíl:ias : fed libertare
natura:, non enorrnitace fubflantia!.
j
Sic ille, ex
quo faris dilucide inferrnr, longimdinem mife-
Pro ciu ídem
ric?rd_ia! eífc.
:Éte~nitat~m, eáqt~e
fu
pernum illud
zdifici'>
fin-
a!d1ficnun rn1rabilm:r
1llu~rar1.
Non modo a!ter–
gularicer
num illud, fed ipfa rerermtas, ve excellenti qua–
hoc loco
dam racione illius nobis longitudinis immeníi–
có1uendaca.
ras commendemr. Et illam quidem vates exi-
mius íingulariter exprimendam cenfuit,
dur~
cecinit: (,
uoniam in .eternum &c.
Quod tamen
de latitudine non ita faél:um inuenimus. Vbi
enim de illa meminit, aut
io voluit verbo no–
bis indicatam
?
Mirum i
':~feél:o,&
cnius no-
....._..r¡¡ilii·
~e:!íl:~ratio
folerter veíl:iganda. Et illa mihi cla–
n or
&
folidior occurrit, longicudine expreífa,
per 'earn,latitudinem intelligendam voluiífe.Sibi
enim refpondent ifire menfurre , vt ex vna aliam
fatis colligere valcamus. Sed infiabis. Cur non
latirudinern expre!llt,vt ex ea longimdinem nof–
ceremus
?
Id quidem ideo videmr faél:um, quia
. . .
in longirndine dulcins quid ,
&
ad permouen–
~td'~
1
!
1
ª
dos animos efficacius elucefcit. Quis enim non
~~~cf~i~,
1
:;;
viribus totis in eum amarorem feratnr,quirerer–
pro excitan.
na nos volnit mifericordia: catena íibi colliga–
dis
p~1 €rias
re?Magnum quidem quod paruiratem atte1:dit;
alfell:ibus.
maius quOd i!1imicis bcnefica propc.:nf.ione fuc-
currit: fed quod ab :eterno,
&
in ;.erernum cor–
di fuo, & piitfoms vifceribus voluit affixos, id
equidem dulcius,
&
efficacius ad captiu:mdos
affrél:us inuenimr. Mifertns ab reterno,
&
mifc:–
ricordiam hanc x cernis benediél:ionibus placuir
addicere, vt femper ilfa & ferueret intus, &
fo–
rinfecus fcarnriret.
0.!!:,oniam in .eternum miferi:;
cordia
~dificabitttr
in c4fu.
~1is
non
hic
modum
'Mi[~ricor-
lo.qu~ndi 1:iir~tur?
Non
a.it.In
xte~m1~ miferi~
dia:a:dificiú
cord1a! ?.:d1ficrnm pedl:ab1t
;/ed 4dificabitur;
qm
fcmpcr
in
locurionis íl:ylus
iuxta ,vulgarem Philofopho–
at~~ x~1fi-.
rum loquendi
nor~am,
lignificar ipfum fieri rei,
cauoms ene
&
quafi illins prit
·:iam nouitatem,íicut redifi-
catum apud illos di
ur , faél:um
clfe,
iam pri–
mreuam origincm prrefupponens. Ablir, ve in
Deo
quidquam faél:um, aut dunv:·onis princi–
pium habcns
aífcramus.frrcrnum~,.t1ificium
eíl:,
nam & hoc pro illius
cxcellc:ntiikrredicamus.Er
tamen
CUln
reternum Út,quafi
:l_Ulltn
fe!.nper
&
incipiens nobis proponirur; vt
' od per infinita
íl:etir frecula,nunc, nunc, quali nouiílimum pro-
.lt.ternurn&
ponatur. In fe q uidem retcrnum,
&
vetufüílimre
nouum.
duratioois: at nobis c¡uafi femper incipiens , ve
'"
ríouirate fua alliciat animos, qui fibi
arr~dente
.(')(nlranc
femper
nouirare. Semper Deus
in
a:di-
ficatione perfül:ic
1
femper illum pungir noíl:ri
cura: reáificacor perpetmts, vt nihil ems amori
pr<.etereac , nihil Út fumrurn , niíi quod hoc ip–
fum, quod xdificac nunc,
in
reternum redificatu–
rus cenfeatur.
In
hu ne fenfum crahi illud poteft,
qu~oftolus
fcribit:
2.
Cor.
5.
ir.
1.
Sctmiu
enim
,
quoniam
Ji
terreftris domiu noftra huiiu ha-
bit11tionu dijfoluatur,quod 4dificationem ex Deo ha-
a.Cor.s.v.1
bemiu, dormem no·
"llilam 4tern11m
in
c4/ú.
• Aliam expoÚtion
,1 ·:.
eforreél:io
.orporum
nofl:rornm nnllu
·;e~
.
..:rit , fed quam fubinfe.
ram,
&
fublimem,
~~
4
-~rbis
Apoíl:oli minime
adrn:rfam, eíl: cur pi {éas veritati
fu~nixaliben
ter ampleél:atur.Pereat licet quidquid terrenum
eíl:, non folum domus,qu.:e
&
folatio eft,&
pr~fidio, fed corpus ipfum, vt nihil nobis de terre- _
ria fubfiancia fupedit: pereac equidem,& in ni-
hilum penit
abear,
t~t~ ~undi
machina facif-
Ve erca1Jt
cente. Q
/ me
.<
N1!11l/íl:hrec curo. Terreo.a
alia~
folatill
funt, & h
.·1a, qure venere, quantocyus ab1-
cfl illiu'
r-
tura. lllud,
/hd me in hac omnímoda nuditate
terna d12ra–
folatur, quod
1;dificarionemex Deo habemiu, do-
cio.
mmn non manufailam 4ternam in
c.elu.Etqua: hrec
domus
!'
Illa cene de qua Propheta nofkr.
In
.eternum m'ifericordía
4dificabitur.in c.eli.r-.
An non
hrec domus non manufaél:a, & reterna ia c;elis
?
Mire íibi locus vterque refponder. Non dixit
amplexam, non lplendidam, fed rerernam; quia.
ad permuuendos animos haber amoris illa in–
terminabilis longicudo efficaciam fpecialem.Vbí
nc:Jtandum,eandem, qure domus dicitur, redifica-
tionem vocari : quo nomine ipfum fieri , ve di-
xirnus,
~dificij
deíignatur. Eadem ergo & do-
mus proprer perfeél:10nem, & a:dificatio propter
nouirarem,vr Vati Apoíl:olus per omnia confor-
mernr.
1
o
2.
Et
rnifericordift eím
a
progenie
in
proge–
nier timenttbm e11m.
Sic Virgo Beatiílima in
fuo
Cancico Lucre
1.
ir.
~o.
Dauidi párenti confo–
na, qui in
Pfal.
1 02.
fic canic:
Mifericordia
1111.
tem Domini ab .eterno,
&
vfque in aternum fiper
Pf.
io
1
.v.
6,
timenter eum.
il.
6.
Vbi cum Dei
~ifer!cordiam
Dcus
a
Vir–
c_elebrandam
a~nmprir,ea1?
a long1tudme extu-
gim:,
mi.ra–hr, quo eam
fam
íib1 eft v1fa commendaífe. Vbi
bili
profun–
Cardinalis Caieranus acure fcripfit, quod prre-
~icare
lau–
fr:u inferuiífe _illius ver.bis. [Iraq
u
e tria
fpe~iali.- ~~c~~
..
Caic~.
ter laudat Dei : potenwnn, naturam, &
nufen-
cordiam.
Et
naturam quidern laudauic nomina.
tiro: hoc eíl: prout cognofci, norninarique po-
teíl: ; potentiam vero abfulute : mifericordiam
autem cum exteníione fubiunél:a,
a
progenie
in progenies. ] Sic ille, qui in his, qure de po-
tenria, &
natti.radicic .alludit ad verfum pra>ce-
dentem in qua fic tyrnpanifiria creleilis.
Fecit mi-
h~
magna
,
qui potens eft,
&
f11n[fum nomen eim.
Luca:.t .;.
Vbi potenria abfolute prredicata, nulla addira,
49 .
aut riota,nut declararione. Natura autem nomi-
ne fanlbraris declarara
dl,
quia, ve cirarus Do-
Sed .mifcti·
étor ait, fignificat aél:um purum.
Et
proprerea
co~d
1
:e
ún–
omne nomen Dei fal}él:um eíl:,& ideo proprium
f:
11
~¡~~d9.
dl:
Deo habere nomen fanél:um, vt ille loquitur.
"
Vbi illud i.nte¡:im iuuat obferuaífe in gloriam
Virginis, quam fcilicet illa fuerit Theologi:e
prohmdis imbuta myfreriis, qure fic locura , vt
Theologorum nullus alcius , aur profundius lo–
queretur. Qure ergo fic de potencia, & natura
philofophata efr , ad mifcricordiam veniens,
il-
la1i:
La11da~ti~
ex_re.nflone
f!1biunil~.
Et
de pocen91f
qmdem 111h1l d1x1r
fpec1a~c::
, n
1i
quod
a\!
feip-
fam
pertinebar :
~ecit
mihi magna, qui potens ejl:
Nam ex eo cene
~agna
illius gloria demonfüa–
tur.